Wat zijn alternatieven voor de combi-ketel?

Wordt het tijd om je huidige CV-ketel te vervangen? Dan zijn er verschillende duurzame oplossingen op de markt, die allemaal hun eigen voor- en nadelen hebben. De meest gangbare all-electric systemen bespreken we in dit artikel. Belangrijk is je eerst goed te informeren over over alle alternatieven voor de combi-ketel, wat er eigenlijk het best past bij je woning en je eigen energiegedrag. Dat leggen we eerst even uit.

De CV-combi ketel vervangen
De traditionele gasgestookte combi-ketel voorziet in twee behoeften: warm tapwater, en het verwarmen van de woning zelf met bijvoorbeeld radiatoren en/of watervloerverwarming. Als je alternatieven zoekt voor je combi-ketel, moet je dus voor beiden een alternatief vinden. Sommige systemen bieden ook een combi-oplossing, zoals sommige warmtepompen. Andere systemen staan los van elkaar, zoals infrarood/elektrische verwarming die alleen de woning verwarmt en waarbij een PV boiler of elektrische boilers nodig is voor het verwarmen van het water. Omdat deze losse systemen volledig elektrisch zijn, kunnen deze wel gebruik maken van dezelfde energiebron (bijvoorbeeld zonnepanelen).

Verwijderen oude installaties

Op zoek naar alternatieven voor de combi-ketel is de eerste afweging om al dan niet gebruik te maken van oude waterleidingen en radiatoren. Er wordt snel aan de warmtepomp gedacht als alternatief voor de combi-ketel. In theorie kan de warmtepomp met een aanpassing worden aangesloten op een bestaand systeem van bijvoorbeeld watervloerverwarming. Let er daarbij wel op dat het niet zomaar ‘plug-and-play’ is. Alleen al omdat het niet altijd mogelijk of wenselijk is om de warmtepomp in dezelfde ruimte neer te zetten als de oude CV, vanwege de ruimte die de pomp inneemt en eventueel geluid. De vraag is ook of oude radiatoren voldoende warmte afgeven omdat een warmtepomp een lage-temperatuur-systeem is: om in dezelfde warmtebehoefte te voorzien moet het totaaloppervlak van de radiatoren verdubbeld worden. Of dit praktisch haalbaar en mooi is, is nog maar te bezien. En daarbij is dit misschien ook wel het uitgelezen moment om eindelijk van die lelijke verwarmingsbuizen en radiatoren af te komen…

Aanleggen nieuw verwarmingssysteem
Als je de vervanging van je combi-ketel aangrijpt om je oude radiatoren te verwijderen, heb je in basis de keus uit twee ‘onzichtbare’ verwarmingssystemen: watervloerverwarming of elektrische (vloer)verwarming. Welk systeem het meest geschikt is, hangt van heel veel factoren af, onder meer van de bouw en de mogelijkheden in de woning. Bij watervloerverwarming moet bijvoorbeeld voldoende ruimte zijn voor de vrij hoge opbouw met buizen of pvc leidingen, die in beton worden gestort. Elektrische vloerverwarming is slechts enkele mm dun en kun je op elke ondervloer leggen, zonder hakken of breken. Daardoor heb je vaak ook nog wat ruimte over voor na-isolatie. Deze isolatie (3-20 mm dik) helpt om je vloeren sneller op te warmen. Bij oudere (vaak nog niet zo goed geïsoleerde) woningen verhoogt dit het rendement van het verwarmingssysteem enorm en dus ook je wooncomfort. Elektrische verwarming is overigens ook mogelijk ingewerkt aan de wand en in de vorm van decoratieve wandpanelen.

• Warmtepomp met watervloerverwarming
Kijk je naar de warmtepomp als alternatief voor je combi-ketel, vanwege het hoge rendement (COP)? Let op: in combinatie met de veel minder efficiënte watervloerverwarming moet dat niet worden overschat. Het systeem biedt ook een heel ander niveau van comfort dan je gewend was, omdat de warmtepomp veel trager reageert dan de gasgestookte ketel en watervloerverwarming van zichzelf ook traag reageert. De aansturing is bovendien niet heel nauwkeurig te regelen. Bij warmtepompen wordt wel als voordeel benoemd dat er ook gekoeld kan worden in de zomer, maar te koude vloeren kunnen gaan condenseren. Bovendien is er een aparte ruimte nodig voor de ketel, die dag en nacht moet draaien en daarbij ook geluid produceert. De installatie op zich is redelijk complex, heeft jaarlijks onderhoud nodig en de warmtepomp (en wellicht ook onderdelen van de installatie) worden na ca. 15 jaar vervangen. Voordeel is uiteraard dat je verwarmingssysteem milieuvriendelijk zonder gasaansluiting waardoor je jaarlijks ook ca. € 150 bespaart. We vragen ons wel weer af wat er na 15 jaar met de afgedankte warmtepompen gebeurt (net zoals nu met de CV ketels).

• Elektrische verwarming met elektrische boiler
Elektrische infraroodverwarming is een uitermate efficiënt warmte-afgiftesysteem, echter het de milieuvriendelijkheid en de kosten van het totale systeem hangen volledig af van de energiebron. Ofwel: draaiend op netstroom relatief duur, gekoppeld aan zonnepanelen maximaal duurzaam en – op korte en lange termijn – juist voordelig. Let wel dat je behoorlijk wat dakoppervlak nodig hebt hiervoor. Qua comfort zijn er geen alternatieven voor de combi-ketel die op kunnen tegen elektrische vloerverwarming: het systeem reageert direct op de warmtevraag en je verliest met een aparte thermostaat in elke kamer nergens onnodig warmte. Bovendien zie je het systeem niet, je hoort het niet en het hoeft nooit te worden vervangen: het gaat een huizenleven lang mee. Om milieuvriendelijk te gaan dient het systeem aangesloten te worden op zonnepanelen. Een elektrische boiler, zonneboiler of elektrische doorstromer is nodig voor de warmwatervoorziening in de woning.

Denk ook aan: isolatie en zonnepanelen
Welk systeem het meest geschikt en het meest efficiënt is als alternatief voor je combi-ketel, hangt ook af van andere zaken zoals de isolatieschil van het huis, de zonligging van je dak en eventueel al aanwezige zonnepanelen. Oudere woningen zonder vloer-, spouwmuur en dakisolatie verliezen enorm veel warmte en dat zorgt voor een veel hogere energiebehoefte. Om daarin te kunnen voorzien met zonne-energie moet je wel voldoende ruimte hebben op je dak. (Om een moderne hoekwoning elektrisch te verwarmen heb je zo’n 20 panelen nodig). Vaak loont het om ook te investeren in isolatie, waardoor niet alleen je energieverbruik vermindert maar je ook minder hoeft te investeren in bijvoorbeeld zonnepanelen. De overheid heeft verschillende subsidie maatregelen die interessant kunnen zijn als je op zoek bent naar een alternatief voor je combi-ketel.

Wil je meer weten over alternatieven voor de combi-ketel?

Dit artikel is opgesteld in overleg met Bouwvisie advies en verwijst eventueel naar onderzoeken, berekeningen en vergelijkingen door hetzelfde onafhankelijke, bouwfysisch adviesbureau. Heb je vragen naar aanleiding van dit artikel, neem dan contact op via info@allelectricbouwen.nl.